Parang is afgeleid van het woord ‘pereng’ (of lereng) wat klif betekent. Dit batikpatroon bestaat uit diagonale lijnen en verbeeldt volgens sommigen een helling of klif.
In Solo wordt het Parang-motief zo gemaakt dat het van linksboven naar rechtsonder loopt en wordt het “Lereng” genoemd. Ongeveer honderd jaar geleden werd dit motief gezien als het meest favoriete motief in Solo.
In Yogyakarta loopt het motief van rechtsboven naar linksonder en wordt het motief Parang genoemd.
Het Parang-motief is erg oud en was volgens sommige geschiedkundigen al 2500 jaar geleden op Java te vinden.
Over de oorsprong van dit motief bestaan maar liefst drie verschillende verhalen:
Golven en rotsen
Sultan Agung zat begin 17e eeuw tijdens zijn meditatie aan de Zuidzee. Hij werd geïnspireerd door de golven die meedogenloos de kliffen en rotsen raakten en uitsleepten.
De gebogen lijnen in dit motief symboliseren deze golven vol met energie.
Het leven is een eeuwige strijd naar het goede. De golven zijn een natuurlijke kracht en worden nooit moe, net als de drager van Parang Rusak batik.
Wees vastberaden en moedig. Leef bewust en zorg dat je op de goede weg blijft.
Messen en wapens
Parang betekent van oorsprong “klif” of “puntige rots”. Later is men dit woord ook voor messen en wapens gaan gebruiken.
De Keris en de Kujang Kudi zijn een oude Javaans wapens. Elk wapen heeft zijn eigen eigenschappen en heeft een eigen karakter.
Het wordt met trots gedragen en doorgegeven van generatie op generatie. Deze kostbare mystieke erfstukken verlenen de drager moed. Het goede zal overwinnen. Het staat symbool voor vastberadenheid, bescherming en moed.
Het Parang Rusak motief heeft de vorm van een Kudi of Keris. Het bestaat uit naar elkaar toewijzende messen.
Dit beeldt een strijd of oorlog uit; vernietiging. Om deze reden is “rusak” (letterlijk “kapot”) toegevoegd.
Het Parang Menang patroon is het enige Parang-motief dat niet “rusak” (kapot) is; dit patroon kent maar één rij met “messen”.
Menang betekent “winnen”.
In het Parang-patroon is de vorm van een vogel te herkennen, net als in de oude Javaanse Kujang Kudi-wapens.
Raden Panji
Raden Panji, die in de 12e eeuw in Oost Java leefde, is een belangrijk karakter in het Wayangspel.
Hij is voorbestemd om met de prinses van Kediri te trouwen. Veel verhalen gaan over de belemmeringen en uitdagingen die hij tegenkomt op zijn pad.
Zo werd hij, zeer tegen de zin van vader, verliefd op een andere vrouw. Zijn vader gaf zijn broer de opdracht deze vrouw te doden.
Zijn broer gehoorzaamde zijn vader. Op het moment dat zijn geliefde werd gedood droeg Panji het Parang Rusak motief.
Dit motief symboliseerde vanaf toen de macht van verwoesting.
Het motief, dat ononderbroken lijkt op de letter “S” (dubbelspiraalmotief) heeft als betekenis dat je niet moet opgeven. Ondanks de vele wendingen die je moet nemen om je doel te bereiken, moet je blijven streven om jezelf te verbeteren en groeien.
Alleen mensen met een sterk karakter die de kracht van het patroon aankunnen zouden dit moeten dragen. Dit patroon was oorspronkelijk om deze reden aan de Sultan en de familie van de Sultan voorbehouden.
De schuine rijen met het parang-motief worden vaak afgewisseld met het mlinjon-motief. Dit motief verbeeldt een diamant. De diamant staat symbool voor de beloning die wacht na het harde werken.
Een andere uitleg is dat Mlinjon staat voor een vrucht, ook wel Blinjon genoemd. Het zijn de vruchtjes van de So-boom.
Draag het Parang Rusak motief nooit als je naar een bruiloft gaat. Er wordt gezegd dat dit een negatieve invloed heeft op het bruidspaar en leidt tot een ongelukkig huwelijk.
